Trendanalyse Nationale Veiligheid 2024: Stapeling van dreigingen in onzekere tijden
De Trendanalyse Nationale Veiligheid 2024 is op 25 juni aangeboden aan de Tweede Kamer. In de analyse benoemt het Analistennetwerk Nationale Veiligheid (ANV) twee belangrijke opgaven. Ten eerste is de situatie slechter geworden voor veel van de dreigingen die onze samenleving kunnen ontwrichten. Ten tweede moeten we als Koninkrijk een antwoord vinden op een aantal structurele veranderingen in de wereld om ons heen. Dit betekent dat we moeilijke strategische keuzes moeten maken en dat een weerbare samenleving steeds belangrijker wordt.
In de Trendanalyse brengt het Analistennetwerk Nationale Veiligheid, op verzoek van de NCTV, de belangrijkste ontwikkelingen van de dreigingen over de afgelopen twee jaar in kaart. Deze analyse dient als onderbouwing voor het actualiseren van de implementatie van Veiligheidsstrategie voor het Koninkrijk der Nederlanden. De Trendanalyse bouwt voort op de Rijksbrede Risicoanalyse Nationale Veiligheid uit 2022 (RbRa), deze vormde de basis van de Veiligheidsstrategie.
Verslechtering van het algemene dreigingsbeeld
Voor veel dreigingen is de situatie in de afgelopen twee jaar slechter geworden. Dit is een belangrijke opgave voor de nationale veiligheid. Deze verslechtering geldt bijvoorbeeld voor verschillende aan klimaatverandering verbonden natuurrampen, zoals natuurbranden en extreem weer. Ook voor onder andere georganiseerde criminaliteit, extremisme en geopolitieke en hybride dreigingen is de situatie verslechterd. Alleen voor infectieziekten, aardbevingen en zware ongevallen is er relatief weinig veranderd.
Anticiperen op de structurele veranderingen
De verslechtering van het dreigingsbeeld is tekenend voor de tijd waarin we leven. Wereldwijd zijn bestaande systemen aan het veranderen. Bijvoorbeeld op het gebied van klimaat, internationale samenwerking, technologische ontwikkelingen en economische mogelijkheden. Deze veranderingen zijn niet per se nieuw, maar worden wel steeds sterker. De gevolgen hiervan worden dan ook steeds duidelijker. Het is belangrijk om op tijd te anticiperen op de onzekerheid die hierbij hoort. Daarom moeten we voldoende aandacht hebben voor het aanpassingsvermogen en de weerbaarheid van de samenleving. Bijvoorbeeld door het bevorderen van de zelfredzaamheid van mensen. Ook is de samenwerking tussen publieke en private organisaties en tussen burger en overheid erg belangrijk.
Het Analistennetwerk Nationale Veiligheid
Het ANV is een kennisnetwerk dat sinds 2011 analyses maakt van risico’s en bedreigingen voor de Nationale Veiligheid. Ook onderzoekt het ANV welke ontwikkelingen op lange termijn hierop van invloed zijn. De resultaten van dit onderzoek publiceert het ANV in risico- en trendanalyses. Het ANV bestaat uit het RIVM, TNO, Instituut Clingendael, het WODC, SEO, de AIVD en de MIVD. Het ANV werkt in opdracht van de NCTV.