Update Nationaal Kernteam Crisiscommunicatie COVID-19 (nr. 35)

Alleen samen krijgen we corona onder controle. In Nederland willen we met intensieve en activerende communicatie bijdragen aan de aanpak van het coronavirus. Dat vraagt om eenduidige en duidelijke informatie, handelingsperspectieven en betekenisgeving. We sluiten zoveel mogelijk aan op de (informatie)behoeften en de gevoelens die er leven.

Daarom werken we samen: alle departementen en andere onderdelen van de Rijksoverheid werken samen. Regionale overheden (veiligheidsregio’s, gemeenten, GGD’s) zijn nauw aangesloten en worden zo goed mogelijk ondersteund in hun communicatie.

Heb jij een communicatieaanpak, een case, verhaal of iets anders gerelateerd aan communicatie rondom COVID-19 dan delen we dat graag via deze nieuwsbrief. Laat het ons weten via communicatiecovid@minjenv.nl.

RIVM: Nieuwe praktijkvoorbeelden toegevoegd
De pagina Voorbeelden uit de praktijk van de RIVM is geüpdatet. Er zijn nieuwe voorbeelden toegevoegd over welke impact het naleven van de coronamaatregelen heeft op het dagelijks leven en hoe mensen in verschillende omgevingen en contexten daar zo goed mogelijk mee proberen om te gaan. 

Recent zijn de volgende visuals aangepast of nieuw gemaakt:

• Social illutratie ‘Iftar’ en visuals (einde) ‘ramadan’ (6 mei)
• Social visuals ‘Veilig winkelen’ (6 mei)
• Social visuals ‘Winkel alleen en op rustige momenten en wees voorbereid’ (27 april)
• Social visuals ‘Vermijd drukke plekken en houd 1,5m afstand, ook op het terras en in het park’ (27 april)
• Social video ‘Stap 1 van het openingsplan’ (27 april)
• Posters ‘Maatregelen in winkels’ (27 april)
• Visual ‘Buitenterrassen open’ (20 april)
• Visual ‘Winkelen en boodschappen doen’ (20 april)
• Toolkit communicatiemiddelen basisregels (13 april)

Algemene folder des- en misinformatie
We weten dat er mensen zijn die twijfelen over vaccinaties. Het is begrijpelijk dat mensen goed over hun keuze willen nadenken. In bepaalde regio’s wordt echter via brievenbussen onjuiste informatie over het coronavaccin verspreid. Omdat onder de ontvangers van deze onjuiste informatie ook ouderen zijn, die social media niet of minder gebruiken, hebben we een algemene des- en misinformatie-folder gemaakt. Deze folder helpt mensen bij het maken van onderscheid tussen juiste en onjuiste berichten. Met enkele algemene vaardigheden leren zij alert te zijn bij het bepalen of een bericht te vertrouwen is, of niet. Deze folder kan gedrukt en ingezet worden in regio’s, gemeenten of wijken waar onjuiste informatie over vaccineren ‘huis-aan-huis’ verspreid wordt. Het drukklare bestand van deze folder vind je in de toolkit communicatie coronavaccinatie. 

Communicatiemiddelen voor specifieke doelgroepen
Om iedereen in Nederland te helpen met het maken van een keuze over vaccineren tegen corona voeren we een voorlichtingscampagne op radio, televisie en online. Sommige Nederlanders hebben andere middelen of kanalen nodig om geïnformeerd te raken. Daarom zijn er materialen gemaakt die voor hen geschikt zijn. In de doorklikbare pdf communicatiemiddelen voor specifieke doelgroepen staan alle materialen die op dit moment beschikbaar zijn in een handig overzicht. Je kan deze materialen inzetten om juist deze groep te informeren.

Uitlegprikafspraak.nl
Een afspraak maken voor de coronaprik kan telefonisch, maar gaat sneller en eenvoudiger online met een DigiD-account. Sommige mensen zien daar misschien tegenop of vinden het moeilijk. Om mensen te helpen heeft Stichting Digisterker, op verzoek van de GGD GHOR Nederland, een voorlichtingsdemo ontwikkeld met uitleg over het maken van een online vaccinatieafspraak. De demo is vrij toegankelijk voor iedereen en kan gebruikt worden door mensen die ondersteuning bieden aan mensen die hulp nodig hebben. De online uitleg is te vinden op uitlegprikafspraak.nl.

Informatiekaarten
Op informatiekaarten worden veelgestelde vragen over vaccinatie op een eenvoudige manier uitgelegd. Dat maakt deze kaarten erg geschikt voor communicatie met bijvoorbeeld mensen met een taalachterstand. Er zijn nu informatiekaarten over bijwerkingen, zwangerschap en de keuze voor vaccinatie. De kaarten worden ook vertaald in het Engels, Duits, Frans, Pools, Turks en Arabisch. En ze worden als drukwerk neergelegd in wachtkamers van huisartsen, apotheken en ziekenhuizen. De kaarten zijn in de communicatietoolkit coronavaccinatie beschikbaar als pdf en als drukbestand zodat je ze ook zelf kan inzetten.

Extra oproep voor vaccinatie ouderen
Met een extra oproep in huis-aan-huis bladen wordt iedereen die is geboren in 1955 of daarvoor deze week nogmaals uitgenodigd om een afspraak te maken voor een vaccinatie.

Communicatietoolkit
Om iedereen zo goed mogelijk te informeren over het vaccineren, staan in de communicatietoolkit coronavaccinatie kant-en-klare communicatiemiddelen die je kan gebruiken voor je eigen communicatie. De toolkit wordt continu bijgewerkt.

Koepelcampagne Alleen Samen – 1e versoepelingen
Op 28 april is de campagne over de versoepelingen gestart. Het doel van de campagne is om het publiek stap voor stap mee te nemen in de versoepelingen. En daarbij te wijzen op het belang van het naleven van de basisregels. Voor elke versoepelingsstap worden specifieke communicatiemiddelen ontwikkeld. De campagne loopt nu met tv, radio, Spotify en online video. Daarnaast is voor OCW een social video gemaakt over zelftesten.

Koepelcampagne Alleen Samen – Basisregels 
Nu we de eerste stap van het openingsplan gezet hebben en er de komende tijd steeds meer mogelijk wordt, blijft het van belang dat we ons aan de basisregels houden. Hierover zijn 4 animaties gemaakt, die als online video worden ingezet op YouTube en uitgesteld kijken. Daarnaast wordt online bannering en social ingezet. In de toolkit communicatie basisregels vind je de campagne-uitingen en andere middelen over de basisregels. 

Koepelcampagne Alleen Samen testen en quarantaine
In opvolging van de tv- en radiocampagne over testen en quarantaine is de campagne voortgezet met online bannering in ieder geval tot eind mei. In de gedragsonderzoeken zien we dat de testbereidheid, die in januari op een (te) laag niveau was beland inmiddels weer substantieel hoger is. Een duidelijke meerderheid geeft aan zich bij klachten te laten testen. Ook weten velen de Quarantainecheck te vinden.
Daarnaast is een gerichte communicatie aanpak over de in te zetten Quarantaineplicht voor reizigers uit zeer hoog-risicogebieden in voorbereiding. Onderdelen daarvan zijn de quarantaineverklaring en de pagina op rijksoverheid.nl waar de verklaring beschikbaar zal zijn. Daarbij zijn het ministerie van Buitenlandse Zaken en Infrastructuur en Waterstaat en de reissector intensief betrokken.

Deelcampagne CoronaConflict 
Specifiek voor jongeren is de campagne CoronaConflict ontwikkeld. De campagne was eerst vooral gericht op thuisblijven (quarantaine) en is nu uitgebreid met uitingen over testen. Deze jongerencampagne speelt actief in op de aarzelingen en weerstanden bij jongeren, zonder daar direct een oordeel aan te verbinden. Dat blijkt bij deze doelgroep effectief.

Deelcampagne Corona Strijders
Samen met SLAM! laten we jongeren met humoristische sketches zien, hoe je nu in coronatijd met herkenbare situaties om kunt gaan. Hier hoor je de tips voor daten, feesten, sporten en nog veel meer om te zorgen dat jouw leven op een veilige manier een feestje blijft in coronatijd. Corona Strijders heeft een tijd on hold gestaan, maar is sinds 5 mei weer live. Bekijk hier de video ‘Hoe organiseer je een etentje in coronatijd?’.

Deelcampagne ramadan
Van dinsdag 13 april t/m woensdag 12 mei is de maand ramadan. Ook tijdens de ramadan is het belangrijk dat de basisregels worden nageleefd. Dit willen we op een positieve manier communiceren door te vertellen wat er juist wél kan om het sociale aspect van de ramadan te behouden. Op FunX loopt een radiocommercial waarin jongeren vertellen hoe zij dit jaar de ramadan beleven. Daarnaast is een video gemaakt met dezelfde insteek die wordt verspreid via doelgroepgerichte media. De video’s mogen gedeeld worden.
Download hier de full HD versie met Nederlandse, Turkse en Arabische ondertiteling
Download hier compressed versies met Nederlandse, Turkse en Arabische ondertiteling
Download hier de versie geschikt voor Instagram en Tiktok zonder ondertiteling

Studentensportcampagne
Jongeren krijgen steeds meer vrijheden als het aankomt op sporten. Ook rondom en tijdens het sporten is het van belang dat de basisregels worden nageleefd. In samenwerking met Studentensport Nederland is een contentgenerator gemaakt. Met de slogan ‘’alleen samen zorgen we dat we kunnen blijven sporten” willen we jongeren motiveren om ook tijdens het sporten de basisregels na te leven. Met de contentgenerator kunnen sportverenigingen hun eigen foto en logo uploaden, zodat ze een gepersonaliseerde social post kunnen maken. Via deze link kan je zelf een uiting maken en plaatsen op social met de hashtag #AlleenSamen. Ter verificatie dien je eenmalig een account aan te maken. Daarna kan je direct een uiting maken en delen.

Hoeksche Waard: Initiatief HWHelpt.nl
De gemeente Hoeksche Waard is samen met lokale partners het initiatief HWHelpt.nl gestart: een centraal punt waar Hoeksche Waardse ondernemers die door de coronamaatregelen in zwaar weer verkeren hulp kunnen vragen. De partners van HWHelpt.nl maken een analyse van de situatie en brengen samen met de ondernemer de mogelijkheden in kaart om hun bedrijf te redden of gecontroleerd te stoppen en dus een zachtere landing te maken. Dankzij vouchers die de gemeente Hoeksche Waard beschikbaar stelt, kan dit kosteloos. HWHelpt.nl is een initiatief van Ondernemersvereniging Hoeksche Waard, Retail Hoeksche Waard, Koninklijke Horeca Nederland, Rabobank Zuid-Hollandse Eilanden en gemeente Hoeksche Waard.  De vouchers zijn niet nieuw. Zij worden sinds de zomer van 2020 aangeboden door de gemeente. Er werd tot nu toe echter weinig gebruik van gemaakt. De gemeente is vaak niet de eerste partij waar ondernemers aan denken als zij hulp nodig hebben. Door het aanbod persoonlijker te maken, vanuit alle betrokken partijen aan te bieden en door er een campagne omheen te bouwen (waarin door middel van de inzet van onder andere free publicity, sociale media, advertenties en posters het initiatief bekend wordt gemaakt bij ondernemers en hun naasten) hopen de betrokken partners ondernemers over de streep te trekken om hulp in te schakelen. 

Festiwaard (Hoeksche Waard): activiteiten in samenwerking met lokale ondernemers
In samenwerking met lokale ondernemers en partijen organiseert gemeente Hoeksche Waard verschillende activiteiten voor jongeren tijdens de meivakantie (1 tot 9 mei). Onder de naam Festiwaard biedt de gemeente jongeren van 12 tot 23 jaar iets leuks aan in deze tijd vol beperkingen. Alle activiteiten worden in samenwerking met lokale ondernemers georganiseerd. Denk aan online workshops met: een bekende lokale YouTuber, een rapper, online koken met een lokale kok, een pubquiz georganiseerd door een horeca-ondernemer en een digitale rondleiding door een toonaangevend lokaal bedrijf. Fysieke ‘coronaproof’ workshops zijn er ook: bootcamps, skateclinics en een workshop (soapacteren).
De activiteiten vinden plaats tijdens de meivakantie omdat jongeren deze week geen lessen volgen, daardoor meer vrije tijd hebben en er nog steeds maatregelen gelden. Mogelijkheden om deze vrije tijd met een leuk uitje in te vullen zijn dus beperkt. Wethouder Paul Boogaard heeft via gesprekken ideeën van jongeren opgehaald. De meeste jongeren geven aan fysiek samen te willen komen en dat is door de geldende maatregelen nog steeds lastig. Een aantal aangedragen ideeën voor activiteiten die wel ‘coronaproof’ zijn, komt terug in het programma voor ‘Festiwaard’.

Time Out XL - 19 mei 20.30 uur - Live vanuit Internationaal Theater Amsterdam
Op 19 mei om 20.30 uur organiseert Stichting Time Out vanuit ITA (schouwburg Amsterdam) de voorstelling Time Out XL voor jongeren, studenten en jonge professionals. De livestream wordt op TimeOutCafe.nu gedeeld en is gratis te volgen. Wil je meepraten? Dat kan via WhatsApp!
De afgelopen 2,5 jaar toerde de interactieve voorstelling Time Out door het land om met studenten en jonge professionals het gesprek aan te gaan over studiestress en prestatiedruk voor en tijdens corona. Tijdens Time Out XL op 19 mei vertelt Time Out hun verhaal en kijken ze naar de toekomst: hoe moet studeren er ná corona uitzien? Hoe creëer je een gezondere studietijd? Studenten lanceren constructieve en concrete ideeën en oplossingsrichtingen waarmee bestuurders, beleidsmakers, politici – iedereen kan bouwen aan een gezonde en evenwichtige toekomstige samenleving.  Aan de hand van data die tijdens Time Out evenementen zijn verzameld, tonen we hoe jongeren hun toekomst, het studeren en leren idealiter zien. Hun visie wordt onder meer in video- en theaterbeeld ‘vertaald’, door de makers van Time Out en in samenwerking met kunstenaar en ontwerper Aziz Bekkaoui. Het evenement komt tot stand in samenwerking met landelijke, regionale en lokale jongeren- en studentenorganisaties zoals ISO, LSVb, STIP, NJR, LKvV, MINDYoung, meerdere studenteninitiatieven als #ikwilnaarschool, de studenten achter het onderzoek ‘Lieve Mark’ en vele studie- en studentenverenigingen.

Campagne-effectmonitor koepelcampagne Alleen Samen (6 mei 2021)

• Het draagvlak voor de maatregelen en de aanpak van de Rijksoverheid blijft stabiel na een daling in de maanden ervoor en ligt op vier op de tien. Het aandeel dat vindt dat de Rijksoverheid mensen te veel beperkt, is na het doorvoeren van versoepelingen gedaald en ligt op een derde.
• De naleving van het maximum aantal bezoekers is verbeterd na de invoering van versoepelingen en ligt op negen op de tien. Ook de ervaren urgentie en motivatie voor deze maatregel neemt toe.
• Men vermijdt minder vaak drukte, ondanks dat men dit minder moeilijk en onprettig vindt.
• Handen wassen blijft stabiel op zowel naleving als urgentie en motivatie.
• Men is minder strikt met anderhalve meter afstand houden, vooral bij bezoek.
• De groep mensen die volledig vanuit huis werkt neemt verder af (van zes naar vier op de tien), terwijl het aandeel dat deels thuiswerkt toeneemt (van drie naar vijf op de tien).
• Direct laten testen bij klachten gebeurt nog lang niet altijd. Slechts een kwart plant gelijk een afspraak op de eerste dag van klachten, terwijl acht op de tien mensen wel weten dat je je snel kunt laten testen. Een stabiele helft van de mensen met klachten laat zich niet testen.
• Het draagvlak en de naleving van de mondkapjesplicht blijven stabiel.
• Zelftesten worden door zo’n drie op de tien mensen gezien als vervanging van een GGD-test, ondanks een lagere gepercipieerde betrouwbaarheid. Zelftesten worden daarnaast gezien als makkelijk en vooral voor gebruik voor bezoek aan familie, werk of een uitje/vakantie.
• Toegangstesten worden grotendeels geaccepteerd voor binnen-situaties. Voor buiten-situaties ligt de acceptatie lager, maar nog steeds op een kleine meerderheid.
• Verschillen tussen Fieldlabs en pilots met toegangstesten zijn vrij onbekend, men zou hier wel meer over willen weten.
• Kennis over wanneer je moet thuisblijven, blijft stabiel. Nog steeds blijft slechts één op de vijf mensen thuis wanneer zij dat zouden moeten doen.
• De campagne-uitingen van Alleen Samen worden nog altijd goed herkend, maar blijven achter op waardering.

Download het volledige rapport op Rijksoverheid.nl. 

Campagne-effectmonitor coronavaccinatie (23 april 2021)
De belangrijkste resultaten:

• De vaccinatiebereidheid onder Nederlanders blijft gelijk. Driekwart van de mensen zou zich zeker of waarschijnlijk wel laten vaccineren, of heeft al een vaccin ontvangen.
• Wel is de vaccinatiebereidheid sterk afhankelijk van het vaccin. Bij een oproep voor BioNTech/Pfizer zou de helft van de Nederlanders dit vaccin zeker wel accepteren, terwijl dit bij Janssen en AstraZeneca om een kwart tot een derde van de Nederlanders gaat.
• Het vertrouwen in de aanpak van het vaccinatieprogramma van de Rijkoverheid nam na een dip in februari weer toe in maart, maar neemt in april weer af en ligt op een kwart. Ook het vertrouwen in de veiligheid van de coronavaccins neemt af ten opzichte van begin maart. Wel blijft ongeveer de helft van de Nederlanders (heel) veel vertrouwen hebben in de bescherming van het vaccin.
• De informatiebehoefte neemt voor de meeste onderwerpen omtrent het coronavaccin af.

Download het volledige rapport op Rijksoverheid.nl.

We willen alle communicatieprofessionals die zich binnen de (semi)overheid bezighouden met het coronavirus informeren over de laatste stand van zaken van de nationale communicatieaanpak. Dit zijn departementen, relevante uitvoeringsorganisaties, veiligheidsregio’s, gemeentes en GGD’en.

Aanmelden 

U kunt zich aanmelden voor de update NKC via de website van de NCTV.