Netwerk
Het inrichten van een goed netwerk draagt op verschillende manieren bij aan de lokale aanpak en is gebaseerd op de hiervoor beschreven fenomenen en de lokale en/of regionale context. Dit netwerk bestaat uit professionals die een rol spelen in de aanpak, professionals die in aanraking kunnen komen met radicaliserende personen en het maatschappelijk middenveld. Een omschrijving van relevante partijen en organisaties vindt u hier.
Het netwerk draagt bij aan de lokale aanpak door het signaleren van en het afstemmen over signalen en casuïstiek. Daarnaast kan het netwerk helpen om interventies vanuit verschillende perspectieven uit te voeren, vooral binnen de gerichte preventie die in hoofdstuk 3 aan de orde komt.
Het inrichten van een goed netwerk is niet alleen zinvol voor het tegengaan van radicalisering en extremisme, maar draagt ook bij aan de aanpak op ander thema’s zoals ondermijning. Vaak zijn het dezelfde personen die hierin ook een sleutelrol kunnen vervullen. Ook kan het onderwerp radicalisering, extremisme en terrorisme worden geagendeerd in bestaande overlegstructuren binnen het netwerk.
Lokaal netwerk
Op basis van de kennis over fenomenen en de lokale en/of regionale context brengt de gemeente het benodigde netwerk in beeld. De verschillende fenomenen kunnen een ander netwerk vereisen. De professionals die op lokaal niveau direct betrokken zijn bij de aanpak werken bij:
- Gemeente: sociaal-, onderwijs-, zorg-, en veiligheidsdomein;
- Zorg- en Veiligheidshuizen;
- Politie;
- Openbaar Ministerie (OM);
- Reclassering Nederland (bij personen in/reeds uit detentie);
- Raad voor de Kinderbescherming (bij minderjarigen en personen met kinderen)
- Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (lokaal adviseurs);
Vanuit verschillende organisaties kunnen professionals in de dagelijkse werkzaamheden en contacten in aanraking komen met radicaliserende personen of uitingen. Denk daarbij aan:
- Gemeente:
- Veiligheidsdomein (bv. buitengewoon opsporingsambtenaren (Boa’s))
- Sociaal- en zorgdomein (bv. schuldhulpverlening, zorg en welzijn en Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo))
- Jeugddomein (bv. Jeugd- en jongerenwerk, onderwijs, Veilig Thuis)
- Overig (bv. afdeling burgerzaken, baliemedewerkers, postkamer en buitendienst);
- Politie (bijvoorbeeld wijkagent);
- Onderwijs: (leerkrachten, leerplichtambtenaren);
- Gezondheidzorg: (bv. huisartsen, Geestelijke gezondheidszorg (GGZ), Gemeentelijke gezondheidsdienst (GGD));
- Woningcorporaties;
- Deurwaarders;
- Vreemdelingenketen (Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA), Immigratie en Naturalisatie Dienst (IND))
Nationaal netwerk
Naast lokale partijen die een rol (kunnen) vervullen, zijn er ook landelijke of regionale organisaties die betrokken kunnen worden bij de lokale aanpak:
- Landelijk Steunpunt Extremisme
- Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid
- Expertise-unit Sociale Stabiliteit
Verscheidene private organisaties en professionals beschikken over expertise op het gebied van radicalisering en extremisme. Zij kunnen bijvoorbeeld ondersteuning bieden in het duiden van signalen, trainingen verzorgen of een rol spelen in het evalueren van (onderdelen van) de lokale aanpak.
Maatschappelijk middenveld
Het maatschappelijk middenveld kan bestaan uit maatschappelijk betrokken organisaties, samenwerkingsverbanden of personen die een rol willen vervullen in het uitdragen van kennis van de lokale aanpak en het professionele netwerk. Welke vertegenwoordigers vanuit welk maatschappelijk middenveld relevant zijn, kan per fenomeen verschillen. Dit kan onder meer een sportvereniging, een (religieuze) stichting of een individu zijn.
Bouwen aan vertrouwen
De aanpak van radicalisering en extremisme is een balans tussen gerichte preventie en mitigerende maatregelen. De uitdrukking ‘repareer het dak als de zon schijnt’ is ook hier van toepassing. Het bouwen van een netwerk vraagt inlevingsvermogen van alle partijen, het vraagt om samenwerking, wederkerigheid en vertrouwen. In tijden dat de spreekwoordelijke zon schijnt, moeten de netwerken elkaar, elkaars taken en bevoegdheden leren kennen. Dit is ook van toepassing op het netwerk van professionals, maar misschien nog wel meer op het maatschappelijk middenveld. Door proactief uit te dragen wat de maatschappelijke doelen en de belangen en werkwijze van iedere partner zijn, kan gebouwd worden aan een respectvolle samenwerking. Dit vertrouwen is noodzakelijk in tijden van crisis, waarbij mogelijk harde maatregelen moeten worden getroffen en partners elkaar nodig hebben. Zie ook de handreiking 'Hoe om te gaan met netwerken als samenwerkingspartner' van de Expertise-unit Sociale Stabiliteit.
Lees verder
Vragen?
Heeft u vragen of wilt u meer informatie? Mail dan naar pls@minjenv.nl.